Rodzaje śrub, nakrętek i podkładek
Rodzaje śrub
Śruba z gwintem walcowanymObróbka walcowaniem jest bardzo wydajną metodą wytwarzania gwintów. Gwint jest gładki, bez zarysowań, pozwalając na lepszą współpracę miedzy gwintem śruby i nakrętki. Zalety:
Wady:
Gwinty takie wykonane sa zazwyczaj w tolerancji e7,e6 – H7,H6
|
|
Śruba z gwintem toczonym
Zalety:
Wady:
Gwinty takie wykonane sa zazwyczaj w tolerancji e6 – H6 i wyższej |
|
Śruba z gwintem nacinanym, narzynkąZalety:
Wady:
Gwinty takie wykonane sa zazwyczaj w tolerancji e6 – H6 i wyższej |
|
Śruba dwustronna.Czasem mylnie nazywana Śrubą Rzymską. Jest rodzajem śruby charakteryzującą się obecnością gwintu na obu końcach, zwykle z niegwintowanym trzonem pomiędzy. Często używana w przemyśle budowlanym |
|
Śruba/wkręt do drewnaŚruby przeznaczone do wrzynania się w materiał drewniany, pozwalają na brak konieczności gwintowania drewna, gdyż same wkręcając się doprowadzają do utworzenia we wnętrzu gwintu. Zaleca się przed wkręcaniem takiej śruby wykonać w miejscu jej wkręcania mały otwór (około połowę średnicy śruby) aby drewno się nierozwarstwiało. |
Rodzaje połączeń śrubowych
Typy śrub wraz z zastosowaniem :
Śruba zwykła
|
||
Śruba dwustronna/szpilka
|
||
Wkręt z głową sześciokątną
|
||
Wkręt imbusowy
|
Dodatkowe rodzaje śrub:
Śruby fundamentowe Śruby służące do zakotwiczania elementów w podłożu. Zazwyczaj zalewa się je betonem który zastygająć ustala je w danym położeniu. Normą opisującą śruby fundamentowe jest norma PN 85061
|
|
|
|
Ściąg wagonowy Zwany także sprzęgiem śrubowym to urządzenie, które zawiera hak oraz ucho (pałąk), które jest przymocowane do haka za pomocą łubek i śruby rzymskiej. Podczas łączenia używa się ucha jednego z sprzęgów, natomiast drugie, które w danym momencie nie jest wykorzystywane, zawiesza się na specjalnie przeznaczonym do tego haku.
|
|
Śruba dociskowa
|
|
Śruba regulacyjna Śruba pozwalająca ustawić dwa lub więcej elementów w konkretnym wzajemnym położeniu. Zazwyczaj takie śruby są trapezowe lub drobnozwojne.
|
|
Śruba Rzymska
Śruba rzymska to specyficzny rodzaj śruby, który często powoduje wiele wątpliwości, gdyż mylona jest ze śrubą dwustronną oraz składa się z dwóch prętów gwintowanych i korpusu (nakrętki). Pręty są gwintowane jeden lewostronnie drugi prawo stronnie. Takie nagwintowanie pozwala uzyskać mechanizm sumujący generujący duży naciąg kręcąc jedynie korpusem. Końce prętów śruby rzymskiej są zatwierdzone na elementach które chcemy napiąć.
Normą opisującą Śrubę Rzymską jest norma DIN1480 specyfikująca „Nakrętki napinające otwarte”.
Rodzaje konstrukcyjne łbów śrub
Śruba z łbem heksagonalnym
|
|
Śruba z łbem kwadratowym zwykłym | |
Śruba z łbem kwadratowym wieńcowym | |
Śruba z łbem kwadratowym młoteczkowym | |
Śruba z łbem walcowym z gniazdem sześciokątnym / imbusowym | |
Śruba z łbem walcowym z rowkiem | |
Śruba bez łba z gniazdem na klucz sześciokątnym | |
Śruba bez łba z rowkiem | |
Śruba z łbem stożkowym | |
Śruba z łbem stożkowym soczewkowym | |
Śruba z łbem oczkowym | |
Śruba z łbem uszkowym | |
Śruba z łbem radełkowym | |
Śruby z łbem skrzydełkowym | |
Śruba z łbem kulowym |
Rodzaje zakończeń śruby
Zakończenie śruby kuliste | |
Zakończenie śruby płaskie | |
Zakończenie śruby stożkowe | |
zakończenie śruby wgłębione | |
Zakończenie śruby czopowe płaskie | |
Zakończenie śruby czopowe walcowe | |
Zakończenie śruby czopowe soczewkowe | |
Zakończenie śruby czopowe stożkowe |
Rodzaje podkładek do śrub
Podkładki Zwykłe
Surowa |
Obrabiana |
Podkładki Sprężyste
Normalna | Gładka |
Podkładki Kuliste
Wypukła | Miseczkowa |
Podkładki Podatne
Podatna zwykła |
Podkładki Odginane
Owalna | Okrągła | Wginalna | Zębata |
Podkładki Klinowe
Klinowa do dwuteownika |
Rodzaje nakrętek
Nakrętki Sześciokątne
Zwykła | Płaska | Wysoka |
Jednościeta | Koronowa | Koronowa pełna |
Nakrętki Czworokątne
Płaska | Zwykła |
Nakrętki Dwuścienne
Niska | Wysoka |
Nakrętki Rowkowe
Niska | Wysoka | Czołowa |
Nakrętki Otworowe
Niska | Wysoka | Czołowa |
Nakrętki Skrzydełkowe
Niska | Wysoka |
Z uchem | |
Radełkowe |
Mechanizmy śrubowe
Obrót śruby, przesuw nakrętki | |
Obrót i przesuw śruby – nakrętka nieruchoma | |
Obró nakrętki, przesuw śruby | |
Obrót i przesuw nakrętki – śruba nieruchoma | |
Przekładnia śrubowa | |
Śruba dociskowa | |
Śruba regulacyjna | |
Śrubowy mechanizm sumowy |
Źródła:
1. Mały poradnik mechanika, nauki matematyczno fizyczne i ogólnotechniczne, Wydawnictwo Naukowo Techniczne – Warszawa
2. J.Dietrych, Podstawy Konstrukcji Maszyn I, Wydawnictwo Naukowo Techniczne – Warszawa
3. Prof.dr inż. Władysław Bogucki, Budownictwo stalowe, Wydawnictwo Arkady, 1959
4. Witold Korewa, Części maszyn, część I, Państwowe wydawnictwo naukowe 1969
5. Tadeusz Dobrzański, Rysunek Techniczny Maszynowy, wydanie 26, WNT