Połączenie wielowypustowe to rodzaj połączenia mechanicznego, które umożliwia przenoszenie momentu obrotowego pomiędzy wałem a piastą. Połączenie wielowypustowe składa się z wielu koncentrycznie ułożonych wokół osi wału wypustów (zębów), które są rozmieszczone równomiernie i osadzone są w rowkach na piastach.
Wypusty mogą mieć różne kształty, np. trapezowe, prostokątne, ewolwentowe.

Połączenia wielowypustowe znajdują zastosowanie w mechanizmach, gdzie konieczne jest precyzyjne przenoszenie momentu obrotowego oraz w układach przeniesienia napędu, takich jak skrzynie biegów, układy kierownicze.

Wady i zalety połączenia wielowypustowego

Zalety: 

• Zdolność przenoszenia obciążeń zmiennych,
• Centrowanie piasty w czopie,
• Łatwość montażu i demontażu,
• Łatwość wykonania i produkcji (jednostkowej i małoseryjnej),
• Możliwość przenoszenia siły wzdłużnej

Wady:

• Brak naprężeń montażowych,
• Brak pełnej normalizacji kształtu i pasowania

Zarysy wielowypustów stosowane w praktyce.

a) proste zarysy boków

b) wielokarbowe

c) ewolwentowych

Kształty wypustów (zarysy) dobiera się w zależności od rodzaju środkowania (centrowania czopa w piaście) i sposobu obróbki.

Wyróżnia się centrowanie za pomocą:

Bocznych powierzchni wypustu b
Średnicy zewnętrznej wypustu D – obróbka kształtowa
Średnicy wewnętrznej wypustu d – najczęściej stosowana metoda. – obróbka obwiedniowa

Główne wymiary Zarysów połączeń wielowpustowych :

Dla zarysów prostych –

Obliczanie połączeń wielowypustowych

Warunkiem obliczeniowym wypustów jest wytrzymałość zęba (wypustu) na naciski dopuszczalne

Obciążenie maksymalne dopuszczalne, przypadające na jeden ząb połączenia wielowypustowego

z – liczba zębów

w – współczynnik wożenia –  o wartości 0,75. Opisuje on przenoszalność obciążenia przez zęby spowodowaną nierównomiernością obróbki. Oznacza, że 75% powierzchni zębów bierze udział w przenoszeniu obciążeń

l – długość czopa przenosząca obciążenie

Pmax – maksymalna siła

p_dop – naciski dopuszczalne (uwarunkowane właściwościami materiałowymi i  współczynnikiem bezpieczeństwa)

D – średnica zewnętrzna obrysu wypustów

d – Średnica wewnętrzna obrysu wypustów

Dopuszczalne naciski na połączeniach wielowypustowych

1) Dla obciążeń uderzeniowych kierunkowo- zmiennych z ograniczonym smarowaniem, małej dokładności wykonania

2) Dla obciążeń zmiennych ze standardowym smarowaniem, dla materiałów o średniej wytrzymałości i obróbce

3) Dla obciążeń jednokierunkowych i dobrego smarowania, dla materiałów o wysokiej wytrzymałości i dobrej obróbce

Tabela pozyskana z „Podstawy konstrukcji maszyn, Witold Korewa, 1965”