Zmniejszenie wcisku
Montażowe zmniejszenie wcisku
W przypadku złącza wtłaczanego następuje zmniejszenie wcisku wynikające z odkształcenia plastycznego wierzchołków nierówności czopa i tulei
Gdy połączenie jest wtłączane, wcisk ulega zmniejszeniu z uwagi na odkształcenia plastyczne nierówności wykonania czopa i tulei
W takim razie, zmiana wcisku równa jest:
Rz1 – średnia wysokość chropowatości czopa
Rw2 – średnia wysokość chropowatości piasty
a=0,8÷1,2
W przypadku połączenia skurczowego ∆W=0 poprzez brak uplastyczniania wierzchołków nierówności poprzez brak wciskania.
Więc
δε_R – montażowe zmniejszenie wcisku względnego, Jest to stosunek różnicy średnich wysokości chropowatości (ścieranych przez wcisk) do średnicy zakładanej połączenia wciskowego.
Termiczne zmniejszenie wcisku
W przypadku złącza montowanego termicznie poprzez ogrzanie piasty i spowodowanie poszerzenia średnicy otworu na skutek rozszerzalności cieplnej, lub ochłodzenie czopa i zmniejszenie średnicy wału na skutek skurczu cieplnego.
Nalezy jednak pamiętać , że zmiana wcisku na skutek działania odkształceń cieplnych, wynikać może także z tego, że temperatura montażu elementów może różnić się od temperatury pracy. Może także ulec zmianie w trakcie samej pracy, w wyniku nagrzewania się elementów.
Zmiana wcisku w takim wypadku (nie montażowym)
Gdzie
δε_t – zmiana wcisku względnego spowodowana odkształceniami cieplnymi, Jest to stosunek odkształcenia cieplnego do średnicy zakładanej połączenia.
α_1 – współczynnik rozszerzalności cieplnej czopa
α_2 – współczynnik rozszerzalności cieplnej piasty
t1 – temperatura czopa w trakcie pracy
t2 – temperatura pisaty w trakcie pracy
t_m – temperatura montażu
Często w wyniku wysokiej przewodności cieplnej metali zakłada się dla materiałów metalowych, że
t1=t2=t_m
Obciążeniowe zmniejszenie wcisku
Elementami łączonymi wciskowo są bardzo często wały i elementy na nich osadzone, które (np. w przemyśle lotniczym) osiągają bardzo wysokie prędkości obrotowe. Ale także np. pod działaniem ciśnienia czynnika. Z uwagi na ten fakt wcisk może poprzez działanie siły odśrodkowej lub ciśnienia, lub innych czynników ulec zmniejszeniu lub zwiększeniu. Wtedy oznaczamy taką poprawkę jako
δε_z – zmiana wcisku względnego spowodowana obciążeniem zewnętrznym.
Ponadto
Zależność nacisku jednostkowego na powierzchni styku od wcisku względnego
Dla określonej wartości wcisku względnego
Przy wybranym pasowaniu
Minimalny wcisk względny z uwzględnieniem poprawek wcisku względnego (zestawienie najmniejszego czopu i największego możliwego otworu piasty z uwzględnieniem czynników zmieniających wcisk) równy jest:
Gdzie
Maksymalny wcisk względny z uwzględnieniem poprawek wcisku względnego (zestawienie największego możliwego czopu z najmniejszym otworem piasty) z uwzględnieniem czynników zmieniających wcisk) równy jest:
lub :